काठमाडौं – कुनै पनि कामबाट त्यतिबेलासम्म सुख र शान्ति पाउन सकिँदैन जबसम्म त्यो कामलाई बोझ मानेर गरिन्छ । यसबारे एक लोककथा निकै प्रचलित छ । प्रचलित कथाका अनुसार पुरानो समयमा एक सन्त आफ्नो शिष्यसँग तीर्थ यात्रामा गइरहेका थिए । बाटोमा थकाई लागेपछि उनी एक गाउँमा बसे ।

गाउँमा निर्माण कार्य भइरहेको साधुले देखे । त्यहाँ काम गरिरहेका एक मजदुरलाई साधुले ‘भाइ यहाँ के बनिरहेको छ ?’ भनेर सोधे । मजदुरले रिसाएर भने, ‘मलाई थाहा छैन । मलाई काम गर्न देउ ।’

साधु त्यहाँबाट अघि बढे र अर्का मजदुरलाई सोधे । अर्का व्यक्तिले भने, ‘बाबा मलाई यो कुराको के मतलब कि यहाँ के बन्दैछ । मैले त दैनिक सय रुपैयाँ ज्याला पाउँछु । म त सय रुपैयाँको लागि काम गरिरहेको छु ।’

साधुले दोस्रो मजदुरबाट पनि आफ्नो प्रश्नको जवाफ पाएनन् । त्यसपछि उनी तेस्रो मजदुर भएठाउँ गए । ती मजदुर आफ्नो काममा व्यस्त थिए । साधुले उनलाई पनि त्यहि प्रश्न सोेधे ।

तेस्रो मजदुरले त्यहाँ मन्दिर बन्न लागेको जानकारी दिए । उनले भने, ‘गाउँमा मन्दिर थिएन त्यसैले सबै अर्को गाउँमा चाडपर्व मनाउन जानुपर्दथ्यो । अब यो मन्दिर बनेपछि गाउँका मानिसहरु अर्को स्थानमा जान पर्नेछैन । ’ साधुले सोधे, ‘के तिमी आफ्नो काममा खुसी छौ ?’

मजदुरले भने, ‘गुरुजी मैले यो कामबाट आनन्द पाउँछु । छिना, हथौडाको आवाज मलाई सङ्गीत झैं लाग्छ । मन्दिरको पिलर बनाउँदा मलाई सुख मिल्छ ।’

साधुले आफ्ना शिष्यलाई भने, ‘जीवनमा सुख शान्ति पाउने मूल सूत्र नै यहि हो । जो मानिसहरु पहिलो र दोस्रो मजदुर जस्तै आफ्नो कामलाई बोझ मान्छन्, उनीहरुले कहिले पनि सुख प्राप्त गर्दैनन् । तेस्रो मजदुर जस्तै आफ्नो काममा आनन्द खोज्ने मानिसहरु सधैं सुखी हुन्छन् । यस्ता मानिसहरुको जीवनमा नै शान्ति हुन्छ ।’