कर्णाली सरकारले पूर्णता पाउदै ! माओवादीमा विवाद (को–को बन्दैछन् मन्त्री)

सुर्खेत – नेतृत्व परिवर्तन भएको तनि महिनापछि कर्णाली सरकारले आइतबार पूर्णता पाउने भएको छ ।

गत कार्तिक १६ गते नियुक्त भएका कर्णाली प्रदेशका मुख्यमन्त्री जीवनबहादुर शाहीले आइतबार सरकारलाई पूर्णता दिने भएका हुन् ।

यसअघि भागबण्डा नमिलेका कारण मन्त्री परिषद्ले पूर्णता नपाएको भन्दै मुख्यमन्त्रीको आलोचना भइरहेको थियो ।

पूर्व सहमति अनुसार नेकपा माओवादीले चार मन्त्रालय र नेकपा एकिकृत समाजवादीले तीन मन्त्रालयमा दाबी नछोडेपछि भागवण्डा मिलाउन सकस भएको थियो ।

मुख्यमन्त्री शाही सहित यसअघिको मन्त्रीमण्डलमा माओवादीबाट आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रीमा विन्दमान विष्ट र समाजवादीबाट भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्रीमा चन्द्रबहादुर शाही नियुक्त भइसकेका छन् ।

को–को बन्दैछन् मन्त्री ?

आइतबार सरकारलाई पूर्णता दिने तयारी गरेका मुख्यमन्त्री शाहीले माओवादीबाट गैरसांसद हुम्लाका कार्चेन लामा र जाजरकोटका सांसद गणेशप्रसाद सिंहलाई मन्त्री बनाउने भएका हुन् । त्यस्तै एकीकृत समाजवादीबाट जुम्लाका पदम रोकाया मन्त्री बन्ने भएका छन् ।

नेपाली कांग्रेसबाट यसअघि सामाजिक विकास मन्त्री भइसकेका यज्ञबहादुर बुढा क्षेत्री र हाल दलका सचेतक रहेका हिमबहादुर शाही मन्त्री बन्ने भएका छन् । यससँगै कर्णाली मन्त्रिपरिषद् ८ सदस्यीय पुरा हुने भएको छ ।

माओवादीमा खैलाबैला

माओवादी केन्द्रमा भने गैरसांसदलाई मन्त्री बनाउन नहुने भन्दै चर्को आलोचना सुरु भएको छ ।
नेकपा माओवादी केन्द्रले नैतिक पतन देखिने फौजदारी अभियोगमा दुई वर्ष जेल सजाय भोगेका र पाँच हजार जरिवाना तिरेका छिरिङ्गदुम्दुम लामा उर्फ कार्चेन लामालाई मन्त्री बनाउन सिफारिस गरेपछि माआबादीभित्र खैलाबैला मच्चिएको हो ।

नेकपा माओवादी केन्द्र कर्णाली प्रदेश अध्यक्ष विमला केसीका अनुसार उनलाई ६ महिने मन्त्रीका लागि सिफारिस गरिएको छ । तर यस निर्णयबारे माओबादीका सासंददेखि कार्यकर्ता तथा सर्वसाधारण नागरिकसम्मले सामाजिक संजालमार्फत चर्को आलोचना गर्दै विरोध जनाएका छन् ।

चीनको ताक्लाकोटस्थित खोचेर गुम्बामा रहेको १२ सय वर्ष पुरानो मुर्ति चोरी गरेको आरोपमा लामासहित छिरिङ्ग पाल्दन लामाविरुद्ध जिल्ला प्रहरी कार्यालय हुम्लाले जिल्ला अदालतमा मुद्दा दायर गरेको थियो । प्रहरीले २०४९ मंसिर १४ गते नैतिक पतन देखिने फौजदारी अभियोगमा मुद्दा दायर गरेको थियो ।

प्रहरीले मुद्दा दायरगरेपछि अदालतका न्यायाधीश निलकण्ठ उपाध्यायले २०५१ मंसिर २५ गते फैसला सुनाएका थिए । उक्त फैसलामा उनीसहित दुवै आरोपीलाई दुई–दुई वर्ष कैद र पाँच–पाँच हजार रुपैयाँ जरिवाना हुने आदेश दिइएको थियो । तर लामाले भने २०७८ असोज ११ गते मात्रै कैद र जरिवाना भुक्तान गरेको पाइएको छ ।

माओबादीको अराजनैतिक कदम

गैरसांसदलाई मन्त्री बनाउने माओबादी पाटीको अराजनैतिक कदम भएको भन्दै सांसद ठम्मर बिष्टले असन्तुष्टि जनाएका छन् ।

कर्णाली माओबादी केन्द्रका सचेतक समेत रहेका बिष्टले पार्टीले गैरसांसद कार्चेन लामालाई मन्त्री बनाउन सिफारिस गरेपछि सामाजिक संजालमा स्टाटस लेख्दै रगतको आहालबाट सृजित पाटी कलंकको बाटोमा लागेको बताएका छन् । उनको स्टाटस जस्ताको त्यस्तै :

कर्णालीमा मौलाएको गैर सांसद र गैरराजनैतिक प्रकरणवारे :
पहीला पहीला बुढा बुढीले भन्थे कांसी जानु कुतिको बाटो नसमाउनु बाबु । आज यही चरीतार्थ भएको छ माओवादी संसदीय दल कर्णाली प्रदेशमा । यसै पनि चाहे जुनसुकै पार्टी संवद्ध सांसद हुन कर्णाली प्रदेशका सांसदहरुको प्रदेशसभामा उनिहरुको भुमीकालाई हेर¥यो भने कुनै खोट लाउने ठाउ छैन । किनकी कर्णाली प्रदेशसभा र सरकार पेरीफेरीमा जेजे घटना परीघटना घटे पनि कुल योगमा सरकारलाई सचेत बनाउने र प्रदेश र जनताको पक्षमा कसरी राम्रो गर्न सकिन्छ त्यही उद्येश्यवाटै गरीएको हो । चाहे नेकपा हुदा सरकारका बिरुद्ध अबिस्वास प्रस्ताब पेश गर्ने कुरा होस वा प्लोरक्रस गर्ने देखी सांसद पदनै जाने सम्मका घटना किन नहुन । राजनैतिक रंगतरंगवाट हेर्दा राम्रो नराम्रो, प्रतिक्रीयावादी वा दक्षिणपंथी कदम, क्रान्तिकारी वा पश्चगामी जेजे नामाकरण गरीएपनि सारमा ति सबै कदमहरु एकातिर जनताकै लागी थिए भने अर्कोतिर ति कदमहरुले सम्पुर्ण सांसदहरुको क्षमतालाई स्पातिलो, दक्ष र पारंगत बनाउन बल नैं पुगेको छ ।
कर्णाली प्रदेश सभाको उत्तार्धतिर यस्तै अर्को इपीसोड थपिएको छ यहाको सांगोपांगो राजनितीमा । त्यो भनेको सांसद हुदा हुदै गैर सांसदलाई मन्त्रि बनाउने अराजनैतिक कदम हो । त्यो पनि पुन एकचोटी कलाबिहीन नाटक प्रहसनको दुस्साहास गरीएको छ । हेक्का रहोस यहा कुन ब्यक्ती आउदै छ भनेर जनतावाट मन्त्रि बन्ने ब्यक्तीको बिरोध गर्न खोजेको पटक्कै होइन । तर राजनैतिक जिन्दगीमा अनेक पापड मोलेर जनताको मन जितेर आएका सांसदलाई धोबिको कुकुर जस्तो घरकोन घाटको जस्तो बनाउने, जनमतको धज्जी उडाउने, जेसीबीले हयाङ्गर लगाएर ताने जस्तो गरी जनतावाट एकै चोटी मन्त्रीमा ल्याउने कुराले अहीले निर्णय गर्ने महाशयहरुलाई जंगे बोल्यो बोल्यो, जंगे पछी फर्कदैन भनेर आफुलाई जंग बहादुर नैं ठाने पनि प्रकारान्तरले निम्न दुस्परीणामहरु भोग्नु पर्ने निस्चित प्राय छ । १) पहीलो गैर सांसदलाई मन्त्रि बनाउदा स्वयं मन्त्रि हुने ब्यक्तीको समेत अपमान हुने छ किनकी मन्त्रालयमा आउदा सचिब उपसचिबकोत कुरा परै छोडौं कार्यालय सहयोगीले समेत रेन्पोन्स नगर्ने कुरा हामीले बिगतमा कैयन त्यस्ता सांसद र मन्त्रिको कार्यकालमा अनुभुती गरीसकेका छौं । यसैले ६ महीनामा जती दिन मन्त्रिको रुपमा बस्ने छ उसलाई स्वयं जेल घरमा बसेजस्तो अनुभुती हुने कुरा निस्चीत छ । अर्को कुरा त्यस्ता जिल्लावाट कार्यकर्तालाई टिपेर मन्त्रि बनाउदा जिल्लाको पार्टी बन्छ भन्ने भ्रम छ भने त्यो गोरु ब्यायर दुध खाने भने जस्तै हो किनकी एकातिर उक्त ब्यक्तीले ६ महीनामा कामको प्रोफेमेन्सको नाममा परीणाम सुन्य हुने, अर्कोतिर जिल्लाभरीका आम कार्यकर्ताले उक्त ब्यक्तीवाट बिकास निर्माण देखी ठुलै कुराको अपेक्षा गरीरहेको अवस्थामा परीणाम सुन्य हात लागी सके पछी बिचरा त्यस्तो अमुख मन्त्रिको पद गएको भोलीपल्ट के हालत होला । यस्तो शैलीले त्यहाको पार्टी बन्ने कुराको सम्झना मात्र गर¥यो भने पनि आंगै जिरींग हुन्छ । यदि उहां सम्म यो कुरा पुग्ने स्थिती हो भने यो भुमरीमा नपस्दानैं उहांको राजनैतिक उचाइ कायम रहन्थ्यो । किनकी ४÷४ बर्ष प्रदेशसभामा खारीएका सांसदलाइत प्रदेशको बिकास, जनसेवा र कानुनमा अझ मेहेनत गर्नु पर्ने अवस्था छ भने एकै चोटी जनतावाट आएको ब्यक्तीले अध्ययन गर्दा गर्दै र दौरा सुरुवालको फेरो समाउदा समाउदै उसको ६ महीले कार्यकाल ब्यतित भएको पत्तै पाउने छैन । अनि त्यस्तो ब्यक्तीलाई चौतर्फी प्रस्न गर्नेछन तपाइले ६ महीनामा मन्त्रि हुदा के त्यस्तो उल्लेख्य काम गर्नु भो भनेर प्रश्न उठाउदा उक्त ब्यक्ती हीस्स बुढी हरीया दांद को ठाउमा पुग्ने छ । अर्को महत्वपुर्ण बिषय भनेको पद्धति लोकतन्त्र भनौं वा गणतन्त्र जे भने पनि त्यसको साब्दीक अर्थ डेमोक्रेसी ( जनवाद ) हो । तर बीडम्वना के भयो भने हाम्रो संसदीय दलमा यति ठुलो निर्णय लिदा संसदीय दलमा छलफलको कहीलेई एजण्डा बनाइएन नत गैर सांसदलाइ मन्त्रि बनाउने कुरामा छलफल नैं चल्न सक्यो नत कुन सांसदलाई, कुन क्षत्रवाट किन मन्त्रि बनाउने भन्ने बिषयमा बैठकमा कहीले छलफलको एजण्डा नैं बन्यो । । जबकी यसो गर्नु नैं थियो भने पनि यो सबै गर्ने भुमीका दलको नेता मार्फत संसदीय दलकोनैं हुन्थ्यो । तर मैले दलको नेतालाई सोधे यस्तो पश्चगामी निर्णयमा किन ल्याप्चे लाउनु भयो ? उहांले मलाई जवाफ दिनु भयो यहीत बिडम्बना भयो । यस बिषयमा मलाई समेत कुनै जानकारी छैन, लेखेर दे भने पछि मैले दिनु पर्ने भयो । दलको नेताको यो जवाफले मलाई झनैं चिन्तीत बनायो । यो कस्तो संघियता हो ? किन संघियतालाई यसरि भ्रष्टिकरण गरिदैछ? दलको सम्पूर्ण स्वायत्ततालाई धोति लगायर माथिबाट थोपर्ने यस्तो निर्णयले ति सारथिहरुले कुन मेडल प्राप्त गर्दई छन ? कसको ईसारामा यस्तो पार्टी सिध्याउने खेतिपातिको मलजल हुदैछ ? प्रश्न गम्भीर छ ।
यसले …के मर¥यो भन्ने मात्र नभइ काल पल्कीने कुरा को त्रास सुरु भएको छ । किनकी जब जनतावाट सिधै मन्त्रि बनाउने भएमा अब सबै जिल्लामा यसको नजीर स्थापीत हुने छ । कुल २४ निर्बाचन क्षत्र मध्य अहीले हामी संग १२ सांसद मौज्दाद छ । अब बाकी रहेका १२ वटै क्षत्रका पार्टीका कार्यकर्ता मन्त्रिको लबीङ्मा आउने छन । स्थिती कति सम्म भयाभह हुने खतरा छ भने अब बांकी रहेका सांसदवाट मन्त्रि बन्ने कुरात परै छोडौं बचेका हामी सांसदले राजीनामा दिएर उहांहरुलाई मन्त्रि बनाउने मार्गप्रसस्त गर्दीनु पर्ने अवस्था समेत पार्टीका नेताहरुले भाबि दिनमा प्रस्ताबको रुपमा ल्याउने कुरा निस्चित जस्तै देखीयो । प्रत्यक्ष निर्बाचीत क्षत्रमा चुनाउ हुने भएको हुनाले शायद राजीनामा माग्ने दुस्साहास नगरीएला, त्यो पनि कानुन संशोधन गर्नेतिर एकचोटी नेतृत्वगणले दुस्प्रयास गर्नेे छ । तर समानुपातीक सांसदहरुवाट राजीनामा दिलाउने र जनतावाट मन्त्रि बनाउने कुराको दबाब थेक्नै नसक्ने गरी हाम्रो पार्टी भित्र र इर्दगिर्दमा सुरु हुने छ र त्यसको सीन्टम अहीले पनि देखा परीसकेको छ । अब यसपछी मुलभुत रुपमा ४ वटा खतरा संग हाम्रो पार्टीले खेल्नु पर्ने । पहीलो जनतावाट मन्त्रि बनाइएका जिल्लामा असंतुष्टी र अक्रमन्यताले पार्टी क्षदबिक्षत हुने छ । दोश्रो भएका सांसदहरुलाई अपमान गरेर जनता र सांसदको निर्बाचन क्षत्रको समेत अपमान गरी पलाएन हुन बाद्य गराउने र तेश्रो जनता र भुगोलले एडप्ट नगर्ने ब्यक्तीलाई फटाफट सरकारमा ल्याउदा मन्त्रिपरीषदमा मौज्दाद क्षमतावान मन्त्रिहरुलाई समेत मानमर्दन भएको अनुभुती हुनेछ । र अर्को देशै भरी यसले संघ, प्रदेशमा बिकृती र ब्यथिती मौलाउने छ र त्यसले ल्याउने दुष्परीणामहरुको अवजस माओवादीले लिनु पर्ने छ । यसरी कुल मिलाएर माओवादी सक्ने अभियानमा नेताहरु लागेकाले यसतर्फ हाम्रो संसदिय दल, प्रदेश पार्टी र केन्द्रपार्टीमा आबद्ध सबै नेतागणहरु जनता र पार्टी बिरोधी हर्कतलाई सच्याउन र खवरदारी गर्न अघी बढ्ने साहास गरौं । मलाइ थाहा छ ओरालो लागेको मृगलाई बाछाले खेदे जस्तो ब्यक्तीगत सांगाठनिक जिवनमा क्षति ब्यहोरी रहको अवस्था मलाई थप घाटा ब्यहोर्नु पर्ने कुरा निस्चित छ । दलको अमुख नेतृत्वमा बसेको ब्यक्तीले यस्तो कुरा उठाउन मिल्ने वा नमील्ने यस्ता तर्क कुतर्कमा बहस पैरवी पनि गरीनेछन । तर रगतको आहालवाट सृजीत हाम्रो पार्टी आन्दोलनमा थोपरीन लागेको कलंक र मडारीन लागेको कालो दृष्य मेरा खुला आंखाले मुकदर्शक बन्न नसकीे सत्य र न्यायको पक्षमा केही बोल्नै पर्ने अवस्था सृजना भयकोले यो चुनौति मोल्न तयार भएको अवस्था हो । कुनै आग्रह पुर्बाग्रहमा नलागी बिधी, पद्धति र नैतिक मुल्य मान्यतामा आधारीत रही प्रतिगमनलाई सच्याउने गरि दबाब सृजना गरौं ।