देश यतिबेला राजनीति र कोरोना दुवैतिरबाट आक्रान्त छ । खासगरी सत्तारूढ दल नेकपाभित्र देखिएको किचलो र सरकारको नेतृत्वका लागि भइरहेको हानाथापले राजनीति अनपेक्षित गोरेटोेतर्फ जाने त होइन भन्ने आशंका थियो । सर्वोच्च अदालतको पार्टी एकीकरणसम्बन्धी आदेशले नेकपा एमाले र माओवादी दुुवै अलगअलग हैसियतको पार्टीका रूपमा बस्न भनिसकेपछि राजनीतिमा अर्को संकटको लक्षण थियो । खासगरी सत्तामा रहेको एमालेभित्रको गुट उपगुटका कारण कुनै अनिष्टको सम्भावना आँकलन गरिएको थियो । आफंै पार्टीका सांसदको अनुपस्थितिमा एमालेले नेतृत्व गरेको सरकारले सदनबाट विश्वासको मत नपाएपछि अब के हुन्छ रु भनेर यावत् शंका र सम्भावना सँगसँगै आएका थिए । अन्तत्वगत्वा सो पार्टीको बुद्धिमत्तापूर्ण छलफल र सम्मतिले अब ती आशंका र सम्भावनाका सबै खेल समाप्त भएका छन् । देशका सबै राजनीतिक दल एकताबद्ध, समृद्ध र सुदृढ भए भने मात्र नागरिकका समस्या समाधान हुन सक्छन् । एमालेको एकतापछि अब सरकारको समस्या लगभग समाधान भएको छ । विश्वासको संकट देखिएको सरकार पुनः बौरिएको छ । सम्भवतः निकट भविष्यमा नै सरकारले एमालेका सबै सांसदको उपस्थितिमा सदनबाट विश्वासको मत पाउनेछ । यसपछि भने मध्यावधिको मात्र होइन सरकारको विकल्पको खट्को समेत टर्नेछ ।

अबको लडाइँ कोरोनासँग
गत साल चीनको वुहान प्रान्तबाट फैलिएको कोरोना भाइरस ९कोभिड–१९०को प्रभाव विश्वव्यापी रूपमा बढ्दो क्रममा छ । नयाँ भेरियन्टसहितको दोस्रो चरणको कोरोना नेपालमा पनि भित्रिएको छ । अघिल्लो साता सर्वोच्च अदालतले कोरोनाविरुद्ध एकीकृत कार्यक्रमका लागि समेत आदेश जारी गरिसकेको छ । नेपालको वर्तमान अवस्था हेर्दा भयावह देखिन्छ । बिरामीहरू उपचार गर्दा गर्दै होइन, अस्पतालमा भर्ना नपाएर र भर्ना भएकाहरू अक्सिजन नपाएर भकाभक मरिरहेका छन् । अस्पतालले भर्ना भएका बिरामीलाई समेत अक्सिजन नभएकाले उपचार हुन नसक्ने हुँदा डिस्चार्ज लिन भनिरेहको अवस्था सार्वजनिक भएको छ । योभन्दा जटिल परिस्थिति के होला रु कैयन् बिरामी अस्पताल परिसरको खुलाचौरमा पालमुनि बसेर उपचार गराउन बाध्य हुनुपरेको अवस्था सचित्र सार्वजनिक भएको छ । यी कुराहरूले जतिसुकै कठोर व्यक्तिको पनि मन पगालेको छ । यसर्थ अबको लडाइँ कोरोनाविरुद्ध एकताको नै हुनुपर्छ । पहिला जीवन रक्षा नै सबैभन्दा ठूलो कुरा हो । जीवन रहे मात्र अरू विषय आउँछन् भन्ने सोच्नुपर्छ । जीवन नरहे अन्य कुराको प्राप्तिको अर्थ रहँदैन । यसर्थ राजनीतिलाई सङलिन दिऔं, सबै राजनीतिक दल र सरकारका अवयव कोरोनाको प्रतिकारका लागि चलायमान बनाऔं । यो नै अबको पहिलो तथा अनिवार्य सर्त हो र राष्ट्रिय आवश्यकता पनि ।

चुनावमा टिसर्ट र क्याप बाँडेका राजनीतिक दलले जनतामाझ मास्क र सेनिटाइजर बाँड्ने बेला आएको छ

लकडाउनः उत्तम उपाय
कोरोनाको मुख्य कारक सामाजिक सम्पर्क नै देखियो । यसबीचमा विवाह, ब्रतबन्ध, धार्मिक कार्यजस्ता समारोहमा अधिक मानिसको अनावश्यक जमघट र स्वास्थ्य सावधानीको हेलचक्र्याइँ नै हामीकहाँ कोरोनाको अर्को कारण देखाप¥यो । रोग लागेपछिको यसको उपचार कति सम्भव होला, कति नहोला सोचनीय नै छ । एकल रोगीहरू र कलिला उमेरका समेत भटाभट मर्न थालेकाले अब कोरोनाले दीर्घरोगी मात्र होइन जो कोही पनि अकालमा मार्न सक्छ भन्ने पुष्टि भइसकेको छ । यो झनै दुःखद अवस्था हो । तसर्थ सरकारले यसअघि अनुरोध गरेको लकडाउन पालना नै कोरोनाबाट बच्ने उपयुक्त उपाय हो । कोरोनाको बढ्दो प्रभाव कम गर्न सरकारले जेठ १ देखि बन्दाबन्दी अझै कडा गरेको छ । यो गर्नैपर्ने थियो । लकडाउनको उपेक्षा गर्दा गत साल इटाली शोकमा थियो । अमेरिका पछुताएको थियो । कम्तीमा पनि नेपाल सरकारले लकडाउन घोषणा गरेको छ । यसबीचमा भिडभाड नगर्ने, सामाजिक दूरी कायम गरी दैनिक जीवन निर्वाह सञ्चालन गर्ने र आत्मानुशासनमा बस्ने हो भने कम्तीमा पनि कोरोनबाट जोगिन सकिन्छ । यसतर्फ ध्यान जान जरुरी छ ।

सरकार तातोस्
भनिन्छ, सरकार छ भनेर मात्र हुँदैन । भएको जस्तो देखिनुपर्छ । यसका लागि नागरिकको हरेक पीडामा मलम बनेर देखिनुपर्छ । विपद्का तीन चरण हुन्छन । विपदपूर्व, विपद्को बेला र विपद्पश्चात् । यी तीनवटै चरणका लागि सरकार तयार हुनुपर्छ । देखिनुपर्छ । आफूलाई सकेसम्म सबै तरहबाट सक्षम र सबल बनाउन जरुरी छ । यसका लागि सम्भावनाका सबै ढोका खुला गर्नुपर्छ । अहिले लगभग सरकार आफूलाई तयारी अवस्थामा राखेको देखिएको छ । अहिलेको छिमेकी देश खासगरी भारतमामा फैलिएको कोरोना महामारी र हामीकहाँ देखिएको त्यसको असर र मनोवैज्ञानिक त्रासबीच सरकारले आफ्नो सम्पूर्ण क्षमता यसको रोकथामका लागि प्रदर्शन गर्नुपर्छ । छिद्रान्वेसी कुरामा अत्तो नथापिकन आमराजनीतिक दल र जनताले पनि सरकारी प्रयासलाई सार्थक पार्न जोड दिनुपर्छ । ठूलै जमघट हुने प्रतिनिधि सभा अब बजेट अधिवेशनका नाममा चालू हुनेवाला छ । यसलाई मिलेसम्म भर्चुअल बनाउने प्रयास गर्नुपर्छ । सञ्चालन गर्नै परेमा द्रुुतमार्ग अपनाउनुपर्छ । राष्ट्रिय संकटका सामु यो सभा केही होइन ।

महामारीको मौका छोपेर खाद्यान्न र स्वास्थ्य क्षेत्रका कालो बजारिया सल्बलाएका छन्

कोरोनाको उपचारमा खटिन चिकित्सकका लागि विगतमा नै घोषणा भएको जोखिम भत्ता उनीहरूले हालसम्म पनि नपाएको गुनासो सार्वजनिक भएको छ । यो राम्रो संकेत होइन । जोखिम भत्ता नपाएको गुनासा सुनिनु हुँदैन । चिकित्सकको मन मारेर उपचार हुन सक्दैन । बोकेको कुकुरले मृग मार्दैन । नबिर्सौं, चिकित्सकको आत्मबल कमजोर बनाएर बिरामीले उपचार पाउँदैनन् । यतिबेला चिकित्सकलाई थप उत्प्रेरणा चाहिन्छ । दिनुपर्छ । युुद्धमैदानको सिपाहीझैं एउटा चिकित्सकलाई पनि आवश्यकीय सामान दिएर मात्र रणभूमिमा पठाउनुपर्छ । तर, गर कि मरको शैलीमा चिकित्सक खेद्नुहुँदैन । अहिले लगभग त्यही अवस्था छ ।

कालो बजारी सल्बलायो
यही मौकामा देशमा कालो बजारीया सल्बलाएका छन् । मास्क र सेनिटाइजरमा अत्यधिक भाउ बढाइएको छ । यत्रतत्र कालो बजारी देखिएको छ । दैनिक उपभोग्य वस्तुको अस्वाभाविक रूपमा भाउ वृद्धि भएको छ । नियन्त्रण र निगमन हुन सकेको छैन । बजारमा खाना पकाउने ग्याँसको कृत्रिम अभाव सिर्जना गरिएको छ । आपत्का बेला कालो बजार गर्ने र कृत्रिम अभाव सिर्जना गर्नेउपर सरकार निर्दयी बन्नैपर्छ । यसका लागि बजार अनुुगमन बढाउनुपर्छ । विगतमा चुनावका बेला टिसर्ट र क्याप बाँड्ने राजनीतिक दलले गरिब गुरुबालाई मास्क वितरण गर्दा जनता लाभान्वित हुन्थे । उनीहरूको ध्यान यतातर्फ पनि जान जरुरी छ । तर गएको देखिँदैन ।

यो दुःखको बेला हो । नेपालमा कोरोनाको कारण अहिलेसम्म ५ हजारकै हाराहारीमा मृत्यु भइसकेको छ । आइसोलेसनमा बस्नेहरू त्यत्तिकै छन् । अस्पताल भर्ना नपाउनेहरू अत्यधिक छन् । तर, सरकारले केही दिन यता जसरी सुरक्षाका लागि कडा गरेको छ । यसलाई ख्यालठट्टा र खिस्सीटिउरी सम्झनुहुँदैन । यो कदापि राम्रो होइन । अमुक पार्टीको बन्द जस्तो ठानेर बेलुकी ५ बजेपछि लकडाउन उलंघन गर्ने बहादुरहरू पनि चोकचोकमा भेटिएका छन् । कति त जुवा तासमा र कति पिकनिकमा रमाएका फोटा पोस्ट गरेर ‘बहादुरी’को संज्ञा पाएका छन् । यो मानवीयता शून्यताको द्योतक सिवाय अरू केही होइन । अहिले दिनप्रतिदिन मर्नेहरूको संख्या बढ्दै छ । चीनबाट सुरु भएको कोरोना २ सय बढी देशमा फैलिसकेको छ । यो उत्सव गर्ने बेला होइन । संवेनदशीलता देखाउने बेला हो । सरकारले आफूलाई थप तयारी गर्ने र नागरिकले आत्मानुशासनमा बसेर कोरोनाको प्रकोप कम गर्न सघाउने बेला हो । सबैको एकताबद्ध प्रयासबाट मात्र कोरोना न्यूनीकरण सम्भव छ ।

rajdhanidaily