टीकापुर – सरकारले निर्धारण गरेको मूल्यअनुसार खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेड कञ्चनपुरले किसानबाट धान खरिद सुरु गरेको छ । कम्पनीले धान बिक्री गर्ने किसानको सङ्ख्या अधिक भएका कारण टोकन प्रणालीमार्फत धान खरिदको कार्य सुरु गरेको हो ।
“कोरोना भाइरसको सङ्क्रमणलाई मध्यनजर गर्दै भिड हुन नदिन टोकन प्रणालीमार्फत धान खरिद सुरु गरेका छौँ,” कम्पनीका निमित्त कार्यालय प्रमुख नारायणप्रसाद खरेलले भने, “टोकन प्रणालीअनुसार धान खरिद हुन थालेपछि भिड नभई सहज रुपमा धान खरिदको काम भइरहेको छ ।”
उनका अनुसार सुरुमा दुईवटा काँटा राखेर धान खरिद सुरु गरिएकामा काम छिटोछरितो बनाउन तीनवटा काँटा थपिएका छन् । यसबाट एकैपटक धेरै किसानको धान खरिद गर्न सहज भइरहेको छ । कम्पनीले धान खरिदका लागि हालसम्म १५० टोकन वितरण गरेको छ । “कम्पनीमा ५० क्विन्टलमाथि धान बिक्री गर्न ल्याउने किसानसँग लालपुर्जा माग्ने गरेका छौँ,” निमित्त कार्यालय प्रमुख खरेलले भने, “वास्तविक किसान हो/होइन भनेर लालपुर्जा माग्ने गरिएको छ ।” व्यापारीहरुले समेत किसानबाट सस्तोमा धान खरिद गरी कम्पनीमा बेच्नका लागि ल्याउने भएकाले लालपुर्जा माग्ने गरिएको उनको भनाइ छ ।
कम्पनीलाई सात हजार क्विन्टल धान खरिदका लागि कोटा निर्धारण गरिएको छ । हालसम्म कम्पनीले ५०० क्विन्टल बढी धान खरिद गरिसकेको छ । गत वर्षसमेत सात हजार क्विन्टलकै हाराहारीमा कम्पनीले धान खरिद गरेको थियो । मंसिर ३ गतेसम्मका लागि धान खरिद गर्न कम्पनीले टोकन वितरण गरिसकेको छ । किसानलाई पालो पुर्याएर कम्पनीले टोकन दिने गरेको छ । यस वर्ष धानको उत्पादन बढी भएकाले निर्धारित कोटाभन्दा बढी धान खरिद हुने कम्पनीका कर्मचारीको भनाइ छ ।
कम्पनीले मोटो धान मात्रै सरकारले निर्धारण गरेको प्रतिक्विन्टल दुई हजार ७३५ रुपैयाँमा खरिद गरिरहेको छ । असारमै सरकारले धानको दररेट निर्धारण गरे पनि कम्पनीले धेरै ढिलो धान खरिद गर्न सुरु गरेको हो । कार्यालय र आर्थिक व्यवस्थापन गर्न ढिलाइ हुँदा धान खरिदमा विलम्ब भएको कम्पनीका कर्मचारीको भनाइ छ ।
खरिद गरिएको धान कम्पनीले भण्डारण गरी बोलपत्र प्रक्रियाद्वारा धानको कुटाइ गरी चामल बनाइ धनगढीको कैलालीको कार्यालयमा पठाउने गर्छ । कैलालीस्थित कम्पनीको कार्यालयले चामलको अभाव भएका पहाडी, हिमाली जिल्लामा सहुलियत दरमा चामल बिक्रीको कार्य गर्दै आएको छ ।
कञ्चनपुरमा खेती गरिएको कुल क्षेत्रफल ५६ हजार ६०२ हेक्टरमध्ये धानखेती ४८ हजार ४९६ हेक्टरमा हुने गरेको छ । यसको उत्पादन एक लाख ८९ हजार १३४ दशमलव ४० छ । चालु आवमा धानको उत्पादन १५ प्रतिशतले वृद्धि भएको अनुमान गरिएको छ । -रासस